Hướng dẫn cắt tỉa tạo hình cây cảnh
Để có một cây cảnh dáng thế đẹp, ngay từ đầu chúng ta cần có kế hoạch dài lâu để thực hiện uốn tỉa tạo hình cho cây. Trước hết chúng ta cần quan sát tổng thể cây một cách kỹ càng về : Loại cây, hướng mà dáng cây có vẻ đẹp nhất (mặt tiền), cấu trúc phân cành, hình dạng kích thước lá…Sau đó cân nhắc và xây dựng nên dáng thế cuối cùng cần đạt được.
Để có một cây cảnh dáng thế đẹp, ngay từ đầu chúng ta cần có kế hoạch dài lâu để thực hiện uốn tỉa tạo hình cho cây.
Trước hết chúng ta cần quan sát tổng thể cây một cách kỹ càng về : Loại cây, hướng mà dáng cây có vẻ đẹp nhất (mặt tiền), cấu trúc phân cành, hình dạng kích thước lá…Sau đó cân nhắc và xây dựng nên dáng thế cuối cùng cần đạt được. Từ đó tiến hành thực hiện uốn nắn cắt tỉa đã định.
Mỗi một cây đều có hình dáng nào đó song chưa rõ nét, cắt tỉa là việc tạo hình dáng cho cây dáng thế, cắt tỉa làm giảm sự phát triển của bộ rễ, sự phát triển của cành lá.
Chuẩn bị dụng cụ
Nguyên tắc chung khi cắt tạo hình cho cây cảnh
– Quan sát tổng thể cây, chọn mặt tiền cho cây
– Hình dung cấu trúc cành theo hình dáng thân, tiến hành cắt ngắn các cành, tỉa bớt tán lá làm thân lộ ra.
– Trước hết xác định nhánh nào cần phải bỏ, chất lượng của Bonsai phụ thuộc vào việc này, dĩ nhiên là thế dáng đã gợi ý cho ta quan sát cây nguyên liệu. Nếu nhầm lẫn trong việc này sẽ làm cây mất giá, biến cây có thế đẹp thành cây tầm thường.
Cắt chuyển cây phôi thành cây dáng xiên
Công việc cắt tỉa phải tuân theo nguyên tắc:
+ Ở dưới là nhánh to, các nhánh nhỏ dần lên trên, nhánh để phải phân bố theo hình xoắn ốc quanh thân, tạo tán lá thành khối chóp.
+ Cắt bỏ những nhánh ở vị trí không đẹp hoặc nhánh vô ích.
+ Hai nhánh mọc đối nhau phải cắt bớt một nhánh, để cho các nhánh mọc xen nhau.
+ Bỏ các nhánh mọc chằng chịt làm cây rườm rà, nặng nề.
+ Cắt ngắn những cành nhánh lớn, quá dài.
+ Cắt những chồi mọc đứng từ cành để tạo dáng già nua cho cây. Vì cây già, cành cây thường oằn xuống.
+ Không chọn các chồi mảnh mai làm đầu của các cành lớn, làm mất vẻ tự nhiên.
+ Nhánh đã chết phải được cắt bỏ, đã héo trừ trường hợp nếu giữ nhánh đó sẽ tăng thêm vẻ đẹp, vẻ già nua của cây.
+ Vết cắt phải ngọt, chéo và lõm vào thân để mặt cắt mau lành sẹo và tạo thành sẹo trên thân.
Kỹ thuật cắt thân, ngọn
– Việc cắt tỉa cây cảnh chúng ta nên bắt đầu từ thân chính của cây, nó quyết định Dáng – Thế cây, trước khi cắt cần quan sát tỉ mỉ từ nhiều gốc độ khác nhau. Vì vậy, phải căn cứ vào hình dáng bên ngoài của thân cây cảnh, kết hợp với ý đồ sáng tạo của mình mà lựa chọn mặt ngắm đẹp nhất.
– Đồng thời phải xem xét tới quan hệ tương hỗ giữa thân chính và các chạc cây, để quyết định thế phát triển của cây. Trình tự cắt tỉa phải từ thân chính tới cành chính, rồi từ cành chính đến cành nhỏ.
Cắt chuyển cây phôi thành cây dáng hoành
Từ một cây nguyên liệu, tùy thuộc vào cách nhìn nhận của chúng ta mà ta có thể tạo thành cây cảnh có dáng thế khác nhau.
Từ cây phôi có thể tạo cây dáng thế khác nhau
Kỹ thuật cắt cành
Cành chính là khung giá đỡ cơ bản của cây cảnh, nó cũng làm phong phú sự biến hóa tạo hình chỉnh thể cây, vì thế sự phối hợp giữa nó với chạc mẹ bắt buộc phải phù hợp với chỉnh thể để đạt được sự thống nhất hài hòa của toàn cây.
Cành tán thứ nhất thông thường ở vào vị trí 1/3 thân chính, khoảng cách giữa các cành tán bên trên dày hơn khoảng cách cành tán bên dưới để đạt yêu cầu lùn hóa cây.
Cách bố trí cành tán
Đối với những cành không phù hợp với tạo hình tổng thể như cành đan nhau, mọc vòng, mọc gối, đối xứng và song song phải kịp thời cắt bỏ.
Các cành nên cắt khi tạo hình
Đối với một số dáng cây cụ thể như: Kiểu gió lùa, cành rũ, cành đối xứng ta nên vận dụng các cành có sẵn không cắt bỏ chúng.
Một số cành không cắt theo dáng thế cây
Xem thêm