Hướng dẫn cắt tỉa, tạo tán cây na

Na là một loại cây ăn quả khá phổ biến và được ưa chuộng tại các tỉnh phía Bắc. Vì vậy, phương pháp cắt tỉa, tạo hình cho cây na là bước chăm sóc rất quan trọng để nâng cao năng suất hiệu quả cây trồng và cải thiện kĩ năng cây trồng cho mọi nhà nông.

Na là một loại cây ăn quả khá phổ biến và được ưa chuộng tại các tỉnh phía Bắc. Gần đây, loại quả này đã trở thành một mặt hàng có tiềm năng, mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân. Vì vậy, phương pháp cắt tỉa, tạo hình cho cây na là bước chăm sóc rất quan trọng để nâng cao năng suất hiệu quả cây trồng và cải thiện kĩ năng cây trồng cho mọi nhà nông.

Kỹ thuật cắt tỉa, tạo tán sẽ giúp cho những vườn na già cỗi, sâu bệnh, ít quả trở thành những vườn na khỏe mạnh, xanh tốt, sai quả và quả to đã được bà con vùng trồng na nổi tiếng xã Chi Lăng, huyện Chi Lăng “cải lão hoàn đồng” thành công. Sau đây, Làm thợ xin được chia sẻ đến mọi người cách cắt tỉa cũng như cách chăm sóc cho vườn na đạt năng suất cao mang lại hiệu quả cây trồng cho nhà nông.

1. Đặc tính cây na

Cây Na là một loại cây có tính thích ứng lớn, chịu được mùa khô khắc nghiệt. Trái na có độ ngọt cao, vị chua nên không lạt, lại có hương thơm của hoa hồng nên được nhiều người ưa thích. Giống: có 2 loại na: dai và bở.

• Na dai ưa đất thoáng, không nên trồng ở đất thấp úng. Tuy chịu được đất cát xấu nhưng chỉ phát huy được ưu điểm nếu đất nhiều màu và không bón phân thì chóng già cỗi, nhiều hạt, ít thịt (cơm). Phải chăm sóc cây từ khi trồng để cây khoẻ, nhiều nhựa sức sống tốt thì mới cho trái ngon.
• Na dai chống úng kém nhưng chống hạn tốt. Ở đất cát ven biển hay ở đất cao hạn gặp mùa khô, rụng hết lá, khi mùa mưa trở lại vào tháng 4 – 5 lại ra lá, ra hoa. Những lứa đầu hoa rụng nhiều, sau đó khi bộ lá đã khỏe, quang hợp đủ thì trái đậu. Những lứa hoa cuối, vào tháng 7 – 8 cũng rụng nhiều; trái kết được cũng nhỏ vì vậy na dai thuộc loại trái có mùa không như chuối, dứa, đu đủ, và cả na xiêm nữa (ở miền Nam là loại trái quanh năm). Cũng do nhịp độ sinh trưởng như vậy, trồng na dai không cần tưới. Tuy vậy, nếu có tưới, chăm bón thì mùa ra trái kéo dài hơn.
• Na dai tương đối chịu rét. Mùa đông ngừng sinh trưởng, rụng hết lá mùa xuân ấm áp lại ra đợt lá mới, nhờ đó na dai không những trồng được ở miền Bắc mà còn ở Nam Trung Quốc, Đài Loan, Bắc Ấn Độ…

2. Chuẩn bị dụng cụ

• Kéo cắt tỉa

Kéo cắt cành chuyên dụng

• Cưa cắt cành

Cưa cầm tay

3. Thời vụ

Công việc này được tiến hành ngay sau vụ thu hoạch, khoảng cuối tháng 9, đầu tháng 10 dương lịch kết hợp với việc bón phân cơ bản hàng năm cho na.

4. Kỹ thuật đốn tỉa và ” lùn hóa” vườn na

Kỹ thuật đốn tỉa cây na

• Với những cây già, yếu, nhiều sâu bệnh, cây mọc quá cao… dùng cưa hoặc dao sắc đốn cách gốc 80-100cm (phía trên các chạc 2, chạc 3 khoảng 20cm) với một vết cắt nghiêng 45o, sắc gọn, không xơ xước.
• Cắt xong dùng dung dịch boóc đô 3% quết lên vết cắt vừa để hạn chế cây bốc hơi nước, vừa để chống nhiễm khuẩn cho cây nhanh liền sẹo.
• Bón nhiều phân chuồng hoặc phân hữu cơ, các loại phân khoáng theo qui trình, tủ kỹ gốc, tưới đủ ẩm sang xuân cây sẽ bật chồi, hình thành bộ tán mới.
• Với cách làm này chúng ta sẽ tạo được bộ tán mới khỏe mạnh, sung sức, thấp cây tạo điều kiện thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hoạch sau này và cây sẽ cho nhiều quả, quả to, chất lượng tốt trong những vụ thu hoạch tiếp theo.
• Với những cây na đang thời kỳ sung sức nhưng phát triển quá rậm rạp, ít quả thì cắt bỏ toàn bộ những cành nhỏ mọc trong tán, chừa lại những cành to bằng ngón tay út trở lên và trên những cành ấy cắt bỏ tất cả ngọn ở nơi tiếp giáp giữa cành bánh tẻ và cành non.
• Sau khi cắt, ta có một bộ tán trụi lá toàn cành hữu hiệu, sẵn sàng đâm chồi mới và ra hoa.
• Kinh nghiệm ở Chi Lăng cho thấy sau khi chặt tỉa bớt các cành già, cành yếu kết hợp tăng cường bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời thì na ra hoa, đậu quả ngay, cho quả to (3-4 quả/kg, to hơn vụ trước).

5. Chú ý bón phân, chăm sóc

• Ngay sau khi cắt tỉa, bón 5kg phân hữu cơ + 1-2 kg NPK 16-16-8 + 0,4 kg vôi/cây. Cuốc xới đất, vùi đất kỹ, tủ gốc, tưới nước giữ ẩm cho cây để chuẩn bị phân hóa mầm hoa và ra hoa tốt.
• Muốn cho na ra hoa sớm hoặc rải vụ thì áp dụng kỹ thuật tuốt lá: pha 800g urê trong bình 8 lít nước rồi phun ướt đẫm cây làm rụng lá già, số lá còn lại thì tuốt bỏ luôn.
• Kinh nghiệm của nhiều nhà vườn cho thấy: sau khi cắt tỉa 10 ngày, trên mỗi cành sẽ mọc ra nhiều chồi, nên tỉa bớt chỉ chừa lại 4-6 chồi khỏe mạnh được phân đều về các hướng. Pha 35ml RA HOA C.A.T + 15g F.Bo trong bình 8 lít phun sương đều các cành mới này 2 lần cách nhau 5 ngày để kích thích cho hoa ra và nở đều.
• Khi thấy quả to bằng ngón tay út bà con bón thêm 1kg NPK 16-16-8 + 1kg vôi cho 1 cây. Trong quá trình quả lớn, nếu có điều kiện thì phun thêm các loại phân bón qua lá để giúp quả to, màu sắc đẹp hơn.
• Khi quả to bằng quả trứng chim cút, tỉa bỏ bớt quả nhỏ, các cành lá vướng quả rồi tiến hành phun thuốc ngừa sâu bệnh gây hại. Sau đó 1 ngày dùng túi nilon hoặc túi giấy kích thước 16 x 20cm bao kín lại giúp bảo vệ được quả an toàn, mã quả đẹp, chất lượng tốt bán được giá cao.